چهارمین شاه قاجار یعنی ناصرالدین شاه به سفر علاقه بسیاری داشت. ناصرالدین شاه چندین بار به فرنگ سفر کرده بود. اما برای طبیعت‌گردها و کسانی که به ایرانگردی علاقه دارند، بی‌شک سفرنامه شاه قاجار درباره نقاط مختلف ایران باید خواندنی و جذاب باشد. یکی از مقاصد ناصرالدین شاه سفر به مازندران بوده است.

ناصرالدین شاه

همشهری آنلاین - مریم ورشو: اگر اهل سفر و طبیعت‌گردی باشید، بی‌شک تغییراتی که در محیط اتفاق می‌افتد توجه‌تان را جلب خواهد کرد. به عنوان نمونه، اگر در یک سال به خصوص به چشمه‌ای سر زده باشید و سال‌ها بعد خبری در مورد آن بخوانید که این چشمه خشک شده است دلتان می‌گیرد و غمگین می‌شوید.

حالا تصور کنید توانایی سفر در زمان را داشته باشید. هرچند هنوز چنین فناوری وجود ندارد و ما چنین سفری را فقط به یمن فیلم‌هایی که در این ژانر ساخته می‌شوند تجربه می‌کنیم. مانند زمانی که پای فیلم‌های کریستوفر نولان که بهترین فیلم‌های سینمایی را در این زمینه طی یک دهه پیش خلق کرده است، می‌نشینیم.

اما راه دیگری نیز برای سفر به زمان وجود دارد؛ خواندن کتاب. راویان سفرنامه‌ها هم در این زمینه می‌توانند دست ما را بگیرند و به آرزوی ما برای سفر در زمان البته به گذشته پاسخ دهند.

یکی از این سفرنامه‌های جالب «نامه مازندران؛ سفرنامه‌های عصر ناصرالدین شاه» است که مصطفی نوری آن را گردآوری کرده است. شاه قاجار به سفر علاقه بسیاری داشت. ناصرالدین شاه چندین بار به فرنگ سفر کرده بود. اما برای طبیعت‌گردها و کسانی که به ایرانگردی علاقه دارند، بی‌شک سفرنامه شاه قاجار درباره نقاط مختلف ایران باید خواندنی و جذاب باشد.

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!

مازندران یکی از جاهایی است که شاه قاجار به آن سفر کرده است و با توجه به اینکه عاشقان شمال ایران کم نیستند بد نیست ببینیم توصیف شاه درباره این سفرش چه بوده و اصلا از زمان قاجار تا کنون چه تغییراتی در اقلیم و فرهنگ مردم استان مقصد که در اینجا همان مازندران است رخ داده است.

مطالبی که از شاه روایت می‌شود و داخل گیومه قرار می‌گیرد از متن کتاب «نامه مازندران؛ سفرنامه‌های عصر ناصرالدین شاه» برداشته شده است. اما همزمان از عکس‌های نقاطی که شاه به آنجا رفته و مربوط به زمان حال هستند تا جایی که امکان دارد در این مطلب استفاده می‌شود تا ببینیم جاهایی که شاه قاجار به آن سر زده و توصیفشان کرده، امروز چگونه باقی مانده‌اند یا اصلا هنوز وجود دارند یا نه.

این سفرنامه از منابع ارزشمندی محسوب می‌شود تا با تحولات تاریخی و جغرافیایی مازندران تا حدی آشنا بشویم. شاه قاجار در سفرنامه‌های خود به وصف زیبایی طبیعت، در جاهایی از سختی‌های سفر و درباره چگونگی شکار خود صحبت می‌کند. این سفرنامه حدودا باید به ۱۶۰ سال قبل مربوط باشد.

چهارمین شاه قاجار در این سفرنامه شبیه یک ژورنالیست عمل می‌کند و به قول خودش روزنامه می‌نویسد؛ «صبح به حمام رفته، پس از حمام کمی روزنامه نوشتم». نکته جالب توجه این است که ما این روزها هرجا می‌رویم مهم‌ترین چیزی را که با خود به سوغات می‌آوریم عکس‌هایی هستند که با دوربین یا گوشی‌های همراهمان ثبت می‌کنیم. عکاس‌باشی ناصرالدین شاه نیز در سفر همراه او بود تا عکس‌های سیاه و سفیدی را برای شاه ثبت کند.

ما این روزها اطلاعاتی را که درباره سفر به یک مکان نیاز داریم به راحتی در گوگل یا اینستاگرام جست و جو می‌کنیم، اما ناصرالدین شاه برای سفر به یک مقصد مشخص مانند مازندران گاهی از اطلاعات و سفرنامه‌های دیگران استفاده می‌کرد. این گونه نبود که سفر کردن برای همه مردم کاری عادی باشد. بیشتر اشخاص مرفه و کسانی که از نظر اجتماعی جایگاه خاصی داشتند به سفر می‌رفتند. به‌عنوان نمونه موسیو بهلر فرانسوی سفرنامه‌ای دارد که از دارالخلافه تهران آغاز شد و برای بررسی سرحدات شمالی ایران از راه قزوین به سوی رشت و انزلی رفت و پس از آن از لاهیجان به سمت مازندران حرکت کرد.

وی برای شاه در این باره نوشت: «بهار قبل از رسیدن به مازندران از لنگرود نیز گذشته. لنگرود شهر کوچک و قشنگ است. رودخانه از میانش می‌گذرد و یک پل سنگی بسیار محکمی در روی آن رود به طرف جنوب ساخته‌اند. رود پس از گذشتن از ۶ فرسخ به دریا می‌رسد. کشتی‌های کوچک نیز در آنجا کار می‌کنند و تا پل لنگرود می‌روند». ناصرالدین شاه از این اطلاعات در سفر خود نیز بهره می‌جست. البته این روزها از تردد کشتی‌های کوچک در رودخانه لنگرود در زمان حاضر خبری نیست. 

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!
عکسی قدیمی از پل خشتی لنگرود و رودخانه‌ای که از زیرش می‌گذرد
عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!
عکس: پل خشتی لنگرود در سال ۱۴۰۰

در سفرنامه شاه قاجار به ویژگی‌های اخلاقی و عادت‌های شخصی شاه هم می‌توان پی برد. یکی از ویژگی‌های شاه این بود که چای زیاد می‌نوشید و در سفر حمام بسیار می‌رفت. به‌طوری که به هرجا می‌رسید؛ یکی از معیارهایش برای تعریف و تمجید از آنجا می‌نوشت: «حمام‌های خوبی داشت». همچنین شاه در سفر لغات فرانسه و روزنامه می‌خواند.

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!

از طرفی زمانی که دورکاری مد نبود، شاه در سفر دورکاری می‌کرد و نامه‌هایی که از دارالخلافه به دستش برای رسیدگی به امور مملکت می‌رسید می‌خواند و امضا می‌کرد، سپس دستورات لازم را می‌داد.

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!

شاه از سختی‌های سفر نیز می‌گفت. به عنوان نمونه در سفرنامه‌اش آمده است: «زیاد خسته شدم. از راه کرج و اسطلک رفتم بومهن. ۴ ساعت به غروب مانده به منزل رسیدم». در حالی که این مسیر برای ما به یمن داشتن خودرو کمتر طول می‌کشد.

در جاهایی هم به افتادن همراهانش در پرتگاه، غرق شدن یکی از همراهانش وقتی می‌خواست قاطری را نجات دهد و به‌ویژه درباره خرابی راه‌ها و گل آلود بودن بسیار می‌نوشت.

یکی از جاهایی که ناصرالدین شاه در سفر به مازندران آن اشاره می‌کند، رودخانه نمرود است. نکته جالب توجه این است که سد و رودخانه نمرود در فیروزکوه امروزه جزو استان تهران محسوب می‌شوند. «راه امروز الی لب رودخانه نمرود دره، سرازیر و سربالا بود. جایی که برف نبود گل بود. خلاصه رسیدیم کنار رودخانه نمرود که دلی چای هم می‌گویند. به سمت پایین رودخانه به ناهار افتادیم».

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!
رودخانه و سد نمرود

شاه در توصیف مکان‌ها بسیار خلاصه، کوتاه و موجز می‌نویسد، زیرا شاه حوصله اطناب گویی را نداشت. این ویژگی را می‌شود از این پاراگراف در سفرنامه‌اش پی برد: «در سرخ رباط توقف نمودیم. صبح را به حمام رفتم. بعد از صرف ناهار کاغذهای سپهسالار و اهالی شهر رسید. اخبار بی‌معنی بسیار نوشته بودند. زیاد از حد بدم آمد».

وی در توصیف آب و هوای مازندران هم بسیار زبردست بود. گاهی طوری شاعرانه می‌نویسد که حس می‌کنید در همانجا قرار دارید. «از ابر نیز ترشح باران مزید طراوت دشت و بیابان گشته، اما ترشح به مقداری بود که بر بال پروانه می‌چکید مانع طیران آن نبود، جز آنکه پر و بال آن را از غبار پاک می‌نمود». بی‌شک شما به شمال کشور سفر کرده‌اید و با چنین آب و هوایی مواجه شده‌اید. 

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!
یک روز مه گرفته در ارتفاعات مازندران

یکی از ویژگی‌های شاه شناسایی سنگ‌ها و گیاهان بومی بود. یعنی شاه به جزییات طبیعت در سفر توجه می‌کرد و چیزی را در عین موجز گویی از قلم نمی‌انداخت. «بسیار خوب صحرایی است. سراسر گل زرد روغنی بود مخلوط به گیاه اوجی. خیلی حظ کردم». اوجی نام یک گیاه معطر شبیه پونه در مازندران است.

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!
گل‌های زردی که در مازندران می‌روید

در سفرنامه مازندران ناصرالدین شاه با تغییر نام بعضی از مکان‌ها هم آشنا می‌شویم. در جایی نوشته است: «تپه از سبزه مانند زمرد سبز بود. چشم‌انداز خوبی داشت. توقف نموده دهات اطراف رودخانه و کوهستان آنجا را خوب تماشا نموده بقعه امامزاده ملاحظه شد. معروف به امامزاده شیرمست و این شیرمست دهی است که واقع است بر کوه سمت چپ جاده متعلق به میرزا میرزاکریم خان». که به احتمال زیاد شیرمست همان شورمست امروزی است که دریاچه‌ای معروف دارد.

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!
نمایی از بالای جاده‌ای که به شورمست می‌رسد

یا در جایی به علی آباد که همان قائمشهر کنونی در مازندران است اشاره می‌کند: «راه جنگل کمی دارد. خیابان بسیار قشنگ بود. به علت آفتاب قدری از راه در کالسکه نشستیم. اول از رودخانه اوتی جان گذشتیم. از تپه واسکس خانه‌های سفالی تک تک، درخت‌های مرکبات خیلی خوب و باصفا می‌نمود». واسکس یکی از روستاهای مازندران است که هنوز باغ‌های مرکبات دارد، اما از خانه‌های سفالی آن خبری نیست.

همچنین ناصرالدین شاه به امامزاده یوسف رضا در قائمشهر اشاره می‌کند. این امامزاده یک درخت سرو ۴۰۰ساله دارد که برای مردم بسیار مقدس است و اشاره شاه به آن نشان از قدمتش دارد. «به علی آباد رسیدیم جلگه‌ای دارد چمن است. امامزاده یوسف رضا آنجا واقع است. خوب ساخته‌اند. سردری مطبوع داشت. یک سرو بلندی در صحنش روییده است». نکته جالب توجه این است که کنار این امامزاده این روزها بیمارستان رازی قرار دارد.

یکی دیگر از نکات خواندنی و نکات جالب این سفرنامه اشاره شاه به این است که مردم علی آباد شتر ندیده بودند. با توجه به اینکه مردم تلویزیون نداشتند و به سفر هم نمی‌رفتند تا در جاهای گرمسیر ایران شتر را ببینند، این موضوع طبیعی بود. «چهار پنج ساعت مانده به غروب وارد منزل شدیم. شتران بنه که آمدند موجب تعجب اهل مازندران شد. شب را شغال بسیار فریاد کرد». هنوز هم در روستاهای اطراف قائمشهر صدای شغال به گوش می‌رسد؛ ویدئو زیر را ببینید.

بعد از علی آباد شاه به سمت ساری حرکت می‌کند و از خیابانی که علی آباد را به ساری وصل می‌کند تمجید می‌کند. «باقی جنگل را تراشیده دهات آباد نموده، گندم و شالی می‌کارند». نکته جالب اینجاست که هنوز در این مسیر شالیزار وجود دارد. و نام چند روستا مانند مافروجک و نوکنده همچنان تغییر نکرده است. فقط در این مسیر ارطی به ارطه تغییر نام داده است.

وی در جایی دیگر می‌نویسد: «سرو و نارنج در نظر جلوه گر است. هوش از سر می‌رباید. مردم ساری از دو چیز زیاد تعجب داشتند؛ شتر و کالسکه». هنوز هم شکوفه‌های بهارنارنج در شهرهای مازندران هوش از سر می‌برد. با چنین توصیفی شاه احتمالا در بهار یا تابستان به مازندران سفر کرده است.

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!

شاه قاجار بعد از آن به بهشهر می‌رود. و از سنگفرش‌های اطراف دریاچه تعریف می‌کند. حتی با کشتی در دریاچه گشتی می‌زند. حتی شاه دستور می‌دهد در عمارت بالای پشته صفی آباد ناهار طبخ کنند. «دورنمایی که آنجا دیده شد از تعریف و توصیف بیرون است. که به تحریر نمی‌توان درآورد. سرتاسر کوه و بیابان سبز و خرم. دریا نمایان. دریای کوچک و طولانی میانکاله و جزیره آشوراده پیدا بود. کشتی‌های بخار روس کشتی‌های ترکمان که نمک و نفت می‌آوردند پیدا بود. متصل دوربین نگاه می‌کردم». تصور کنید در میانکاله کشتی‌های باری در تردد بودند که امروز خبری از هیچ یک نیست.

در سفرنامه ناصرالدین شاه به کلمات و واژه‌های بومی هم اشاره می‌شود؛ مثلا «ناگاه از لَمی پنج خوک بیرون آمد». هنوز هم لَم در گویش مردم مازندران کاربرد دارد و به حصاری طبیعی پوشیده از شاخه‌های سبز و دیگر رونده‌های جنگلی می‌گویند.

شاه قاجار به میانکاله نیز می‌رود و با ذوق از شکارش تعریف می‌کند. «مرداب خوش وضعی دیده شد. قو بسیار داشت. با ساچمه زدم. خورد اما نیفتاد. در مرداب مرغ‌های مختلف بود. تفنگ گلوله زنی دیگر گرفتم انداختم به گردن یکی خورد که سیصد ذرع بالا بود. بالای مرداب به خاک افتاد. بسیار خوب زدم».

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!

ناصرالدین شاه به فرح آباد هم سری زده بود. وی از کشتی‌های روسی که در فرح آباد لنگر انداخته بودند نوشت و اینکه مهمان خانه‌های خوبی برای ماموران روسی ساخته شده بود. شاه به عمارت فرح آباد هم اشاره می‌کند که از بناهای دوره صفوی است و هنوز پابرجاست. درباره طاق‌های این عبارت نوشت: «اکثر طاق‌هایش پابرجا ولی کوتاه، گنبد و شبستانی خوب داشت. گنبدش محکم و عالی بود.». همچنین شاه اشاره می‌کند که پیرزنی با لهجه مازندرانی برایش شعر خواند و انعام گرفت.

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!
عمارت فرح آباد

یکی از جاهایی که شاه به آن اشاره کرده که در حال حاضر دیگر وجود ندارد و خشکیده، دریاچه بحر ارم در بارفروش یا بابل است. «بحر ارم دریاچه ای است دایره مانند، گردادگرد آن به قدر میدان اسب دوانی طهران، جزیره مانندی در دریاچه واقع است که مساحت اطرافش تقریبا هزار قدم. کارخانه قند و سفید کردن شکر هم حوالی دریاچه بود». در زمان قاجار کم کم این دریاچه تبدیل به باتلاق شد و در سال ۱۳۱۰ هم به دستور رضا شاه بقیه دریاچه را خشکاندند و در آنجا کاخی دو طبقه بنا کردند که امروزه به دانشگاه علوم پزشکی بابل اختصاص یافته است.   

عکس و ویدئو | مازندران‌گردی با ناصرالدین شاه| وقتی بهارنارنج هوش از سر شاه قاجار برد| تعجب مازندرانی‌ها از دیدن شتر و کالسکه| شاهی که دورکاری می‌کرد!

نکته جالب توجه این است که شاه به طبیعت‌گردی علاقه مند بوده و هر جا که طبیعت بکری وجود داشته می‌شناخت. یکی از این جاها نمارستاق است. «اینجا از ارتفاع و سردی مشابه قطب شمال است. یک پرده نقاشی است که دورنمای خیلی خوبی متصور شد و هیچ طور نمی‌شد چشم از آن برداشت. ما صبح سوار شده زیر آبشار که زیر دست راهی است به ناهار افتادیم. آبشار بسیار خوبی است و به طرز خوشی می‌ریزد.

► در ویدئو زیر نمایی از آبشار دریوک در منطقه نمارستاق را می‌بینید.

امیدوارم شما هم با خواندن سفرنامه‌ها و قیاس آنها با شرایط کنونی جغرافیای کشور لذت سفر را برای خودتان دوچندان کنید.

کد خبر 670411

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار پیشنهاد سفر

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 65
  • نظرات در صف انتشار: 65
  • نظرات غیرقابل انتشار: 28
  • تهرانی IR ۱۲:۳۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    62 2
    بسیار مفید و خوب بود با تشکر لز نویسنده محترم
  • علی IR ۱۴:۰۵ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    سلسله قاجار لکه ننگی در تاریخ ایران هستند در مدت ۱۲۰ سال در حالی که در اروپا تکنولوژی و علم در حال پیشرفت بود انها مشغول حرم سرا و خوش گذرانی بود مردم در فقر وتنگدستی زندگی میکردند بخشی هرزشمندی از کشور از خاک ما جد ا شد باید نام انها را از تاریخ ایران حذف و قبر های انها را از بین برد
    • IR ۱۶:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      39 63
      ولی خدایی اگه دوره قاجار شاهانش بیخیال و عیاش نبود خیلی دوره ی قشنگی می تونست باشه از لباساشون و... اینم در نظر بگیریم بیشتر آثار تاریخی اصفهان که ثبت گینس شده مثل میدان امام توی همین دوران قاجار ساخته شده هشون هم بد نبودن
    • IR ۱۹:۰۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      59 17
      میدان امام (نقش جهان) مال صفویه میباشد در زمان قاجار عمارت‌های زیادی که در اصفهان به دستور ظل السلطان ویران شد
    • محمود IR ۱۹:۰۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      99 62
      شاهان قاجار را نباید ازدید پهلوی دید.شاهان قاجار مدت ۳۴ سال در مقابل ابرقدرت روسیه مقاومت کردند وچون روس ها خیلی قوی بودند و قبل از آن حتی ناپلیون را شکست داده بودند درحالیکه رضا شاه درجنگ دوم جهانی حتی نتوانست یک روز در مقابل روس ها بایستد .فرار کرد.تاریخ واقعی را بخوانید نه تاریخ با دید ‌پهلوی
    • IR ۲۰:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      58 5
      خیلی تند نرو ... تاریخ وحکمرانان را نمیتوان حذف کرد. به هرحال دوره قاجار هم بخشی از تاریخ پرفراز و نشیب کشور ماست.
    • جاوید ایران IR ۲۱:۰۱ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      44 56
      آقای محمود گرامی تاریخی با دید پهلوی نداریم و آقای علی حقیقت تاریخ را گفتن که متاسفانه انگار به مذاق شما خوش نیامده.
  • احمد IR ۱۴:۰۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    57 15
    شمال‌حالا‌تبدبل‌شده‌به‌سطل‌اشغالی‌
    • عرفان IR ۱۵:۴۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      32 28
      درسته که قاجاری دوره خوبی نبود اما نه اینگونه که نام آن را از تاریخ حذف کنیم.
    • IR ۱۷:۱۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      43 21
      درپاسخ به دوستی که گفته بود ابنیه تاریخی اصفهان از دوره قاجاره باید بگم گه در اصفهان تمام اثار تاریخی مربوط به دوره صفویه وقبلاز ان هست نه دوره قاجار
    • IR ۱۸:۳۸ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      38 2
      میدان نقش جهان اصفهان رو شاه عباس اول ساخته
  • IR ۱۴:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    43 12
    چه بامزه که ناصر الدین شاه سفر دوست داشته. چه روحیه لطیفی داشته :)))))))))))
    • IR ۱۵:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      92 32
      تویی ک میگی شمال تبدیل شده به سطل آشغال اگه تهرانیا کمتر بیان ما از استان خودمون راضیم نیازی نداریم شما نظر بدین همین جلوتون نمیگیرین ک گند دارینمیزنید به استانمون
  • IR ۱۴:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    28 5
    عالی بود
    • ناصر IR ۲۳:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      43 37
      اگه نیان که شمالی ها کاروبارشون کسادمیشه دوست عزیز،به خاطرسفراوناست که شمال یه رونقی داره
  • مهین IR ۱۴:۱۱ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    40 14
    مطلب سفرنامه شاه قاجار عالی بود
  • علیرضا IR ۱۴:۱۸ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    24 3
    عالی احسنت
  • ناشناس IR ۱۴:۲۵ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    46 39
    تصاویروبیان جغرافیای ایران واقعازیبابودولی نمیدونم چرانام بردن ازاین ناصرالدین شاه ملعون وکل قاجارکه ایران رافدای هوس های خودشان کردندباب شده!!!!!اززندگیش سریال میسازن سفرنامه ش رامیگن...مگه مرتیکه هوس بازکه۵۰تازن توحرمسراداشته وقیافه ش حال آدموبهم میزنه چی داشته که اینقدازش اسم میبرید😒
    • IR ۱۵:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      32 3
      تاریخه دیگه. نمیشه نادیده گرفت باید درس گرفت از تاریخ
  • Yas IR ۱۴:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    52 31
    تف به قبرش که فقط بفکر عیش وتفریح بود تمام عمرش به تفریح گذشت.ملت بدبخت آخه این چه دیوانی بود که برای ما نوشته شد خدایا
  • IR ۱۴:۵۸ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    43 19
    حالا چرا اینقدر ناصرالدین‌شاه مهم شده؟
    • عرفان IR ۱۶:۰۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      20 17
      ساکت باش.... آرام باش....
  • توپچی IR ۱۵:۰۵ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    16 2
    جالب بود..سپاس
  • ناشناس IR ۱۵:۳۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    39 15
    من هم موافقم که کل سلسله قاجار ایران بر باد ده بودند و نفرین ابدی همراه انها ولی نوشتن تاریخ و خواندن تاریخ لطف و صفای دیگری دارد نگارنده گرامی مطلب فوق زحمت کشیده اند و مطالب شیرین بالا را جمع آورری کرده اند من به سهم خودم کمال تشکر را از ایشان دارم و خوشحال میشوم اگر در آینده مطالبی راجع به کشورم داشته باشم با سپاس مجدد.
    • IR ۲۳:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      31 18
      اگر محمد خان قاجار نبود ایران وجود نداشت.. زمان زندیه ایران نصف ایران امروزی بود
  • آرش IR ۱۶:۱۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    49 22
    لعنت بر قاجاریه که بانی نابودی ایران شد
  • IR ۱۷:۲۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    26 20
    خدا رو شکر الان دولتمردان همه بفکر مردم هستن
  • IR ۱۷:۲۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    45 16
    جالب بود ممنون ولی حالا سفر برای ما شده رویا
  • جلال IR ۱۷:۴۸ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    26 1
    سلام ، عالی بود،لطفأ ازاین گونه سفرنامه‌های قدیمی وبدون تصحیح ودست نخورده وقابل استفاده بیشتر نشرنمایید، متشکرم عالی بود
  • ناشناس IR ۱۸:۰۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    12 2
    خیلی جالب بود . ممنون
  • تاج IR ۱۸:۱۵ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    26 22
    شاهان بی لیاقت قاجار ازآقامحمدخان اخته تاناصرشاه فقط به فکر خوش گذرانی خودشون بودن و باعث مرگ وزیری مثل امیرکبیرشدن که میتونست ایران آباد کنه درجایی که سربازان ایرانی تا پای جان برابرروسهامقاومت میکردن بادست خط نامبارکشان چنداستان مهم تقدیم دشمن کردن لعنت برذاتشون
  • علی IR ۱۹:۱۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    18 3
    با تشکر از این مطلب جالب،نکته ای را لازم دیدم به عرض برسانم، در ابتدای مقاله فرموده اید که : (حالا تصور کنید توانایی سفر در زمان را داشته باشید. هرچند هنوز چنین فناوری وجود ندارد و ما چنین سفری را فقط به یمن فیلم‌هایی که در این ژانر ساخته می‌شوند تجربه می‌کنیم. ) چون فرموده اید هنوز فناوری سفر در زمان وجود ندارد،ممکن است خواننده مطلب به این نتیجه برسد که این فناوری زمانی مهیا خواهد شد، لازم دیدم که بگم دانشمندان فیزیک سالیان سال و با دقت و کنجکاوی بسیار و پژوهش فراوان به این نتیجه رسیده اند که سفر در زمان از نظر علمی غیر ممکن هست و هیچوقت هم امکانپذیر نمیشود، چون حوادث تاریخ یا گذشته اند و یا هنوز پیش نیامده اند و اینگونه نیست که حوادث مختلف زمانهای مختلف قابل دسترسی در سایر زمانها باشند هر چند که سوژه جالبی برای فیلمهای تخیلی میتواند باشد
  • Rezaah IR ۱۹:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    11 5
    سلام.بسیار لذت بردم ،اینکه پادشاهی ،از همه بلاد گیلان، نام موطنم،لنگرود را نگاشته و چون مرسوم شاهان ، یکی اش، تمجید از گستره ی تحت فرمان است،پس لنگرود ازمابقی ولایت گیلان این سفر، فرح انگیز و آبادتر بوده. لنگرود زمان ناصری ،دامن‌ اش را بیشتر آن سوی رودخانه ((آب او طرف،به اصطلاح مردم لنگرود)) گسترانده بود و دیدن پل استوار از فاصله دورتر _بر عکس درونمایه امروزش-_ واقعا دلبری داشته و اینگونه دل از شاه قجر ربوده است.هرچند با آن خم و راستی ، رسیدن اش به دریای پر از کشتی را یا میبایست شنید یا رفت و دید، و تماشای دادو ستد آن چنان که امیرقاجار نگاشته است، به پیمودن نیازی نداشته ونیز ارتفاع پل خشتی ،با طول و عرض کمی که دارد ،جدای از شکوه به کارکرد معقولش اشاره میکند و صد البته خدا گواه است که ماندگاری این پیر خشتی ،امانتی است که به ما رسیده و امید اینکه امانت دار خوبی باشیم.
  • معلم تاریخ دانشگاه IR ۱۹:۳۱ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    22 25
    اوضاع راهها وآبادیها وشهرها طی ۱۳۰ سال حاکمیت قجرها هیچ تغییر بنیادین روبه رشدی نداشت وهرچه پل وعمارت قابل توجه بود از دوره صفویه نادری وزندیه بود قجرهای مغول تبار غیر ایرانی فقط تاراجو تباهی وتجزیه داشتند
    • IR ۲۲:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      21 9
      یه خرده مطالعه کن در مورد معماری و ساخته های دوران قاجار تا بفهمی... چقدر ساخت و ساز شده... بیمارستان سینا و دهها بیمارستان دیگه از زمان قاجار به جا مانده
    • محمد IR ۲۲:۵۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      19 2
      چطور معلم تاریخ هستی که نمیدانی مغول‌ها و تورکها یکی نیستند...
    • علی IR ۲۲:۵۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
      15 3
      چیزی که نمیدانی تاریخ است
  • US ۲۰:۴۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    24 18
    ایشون شهید حرم است ،خدا رحمت کنه شاه شهید را.
  • IR ۲۱:۵۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    7 3
    اطلاعات خوبی بود ممنون
    • دانشجو IR ۰۰:۵۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      8 10
      شهید حرمسرا دیگه
  • محمد IR ۲۲:۳۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    42 12
    مرحوم ناصرالدین شاه به چهار زبان مسلط بود خط و نقاشی زیبایی داشت.. معماری می دانست .. .... خدمات دوران آن شهید... کارخانه برق چهار سال بعد از اختراع آن... راه اندازی تلگراف... روزنامه چاپی... بیمارستان مدرن و به روز... واردات دوربین عکاسی... چاپخانه مدرن.. کارخانه های متعدد قند و کاغذ... سه خط قطار در تهران و گیلان... و هزاران مورد از مظاهر مدرنیته.... بسیاری از معماری هایی که امروز به حا مانده از دوران قاجار است..... به دوران قاجار با عینک پهلوی نگاه نکنید... به دوران قاجار با انصاف نگاه کنید
  • IR ۲۲:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    49 23
    اگه قاجار نبود ایران وجود نداشت... زمان زندیه مشهد و تبریز هم جزو ایران نبود و ایران کرمان تا شیراز بود .محمد خان بود که خراسان و آذربايجان را فتح کرد.. ... جالبه مردم طرفدار زندیه هستند و به قاجار توهین می‌کنند.... زمان رضا شاه یک روزه کشور اشغال شد و رضا شاه اجبارا تبعید شد.. زمان قاجار بعد از سی سال جنگ با ابر قدرت جهان روسیه بخش کوچکی از کشور از دست رفت حالا بخشی از مردم به قاجار فحش می‌دهند و طرفدار رصا شاه هستند جالبه که همون بخش هم توسط محمد خان فتح شده بود.......خداوند بیامرزد شاه شهید ناصرالدین شاه عزیز را..
  • فخر IR ۲۲:۴۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    14 19
    به جای انکه تقصیر به گردان پادشاهان بیندازیم به قول امیر کبیر اول فکر می کردم پادشاه نقش اصلی درپیشرفت کشورها دارد اما با افزایش سن فهمیدم دانشگاه وباسوادی ملتها باعث پیشرفت کشورها شده لذا به ساخت دارالفنون پرداختم که کشور به یک پادشاه متکی نباشد لذا اگر ما ایرانیان بفهیم باروری یک بچه جمعیت ثابت وباروری دو بچه جمعیت هر 50 سال 2برابر میکند وباروری سه بچه جمعیت ایران از 30 م به 90م می رساندطی 50 سال لذا فرانسه ابرقدرت قرن 18 با جمعیت 28 میلیونی طی 200سال جمعیتش به 67 میلیون یا 2برابر کرده وایران طی 200 سال در دوره قاجاربا 6 میلیون رابه 86 میلیون نفر یا 15 برابر کردونتیجه ان به جای سرمایه گذاری در زیر ساختهای صادراتی مثل فولاد مس سیمان واتومبیل وهواپیما با ثابت نگه نداشتن جمعیت کل بودجه مملکت صرف تقاضا این جمعیت زیاد شدبه قول اقتصادان هر 100هزار نفر جمعیت نیازبه3 درصد رشد اقتصادی میخواهد وایران با افزایش سالانه 1.2 میلیون نفر نیاز به رشد سالانه 36 درصد رشد اقتصادی می خواهد که درجهان غیر ممکن است لذا در ایران که سالانه بیش 200 هزار نفر کار ایجاد میشد رشد جمعیت باید0.3درصد باشدنه 1.3 درصد
  • IR ۲۲:۵۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    48 18
    کسانی که به قاجار فحاشی می کنند حتی نمی دانند که زمان قاجار در ایران برق راه اندازی شد و قطار و تلگراف و روزنامه و هزاران خدمت دیگه انجام شده
  • IR ۲۳:۰۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    33 3
    لعنت بر کسانی که تاریخ را جعل کردند..
  • محمد IR ۲۳:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    29 25
    زمان هخامنشیان کشور از یک شاه 23 ساله یونان به نام اسکندر شکست می‌خورد و کل حکومت نابود شده و کشور به اشغال دشمن در می آید و حکومت های بعدی یونانی هستند سلوکیان... اما هیچ کس به هخامنشیان فحاشی نمی کند که چرا عیاش بودید و چرا حکومت شکست خورد...چرا کشور به اشغال یونان درآمد....... این همه حکومت آمده و رفته و جنگها شده.و ایران یا شکست خورده و کشور اشغال شده و یا بخشی از ایران از دست رفته.. . زمان زندیه که ایران نصف ایران امروزی بود.. چرا کسی به زندیه ضعیف فحاشی نمی‌کند.. طی جنگ جهانی دوم ایران 24 ساعته شکست می‌خورد و شاه با پیژامه اجبارا تبعید می‌شود چرا کسی به رضا شاه فحاشی نمی‌کند... این قدرت رسانه است که ذهن مردم بدون مطالعه را به هر طرف که دلش می‌خواهد می کشاند...
  • IR ۲۳:۱۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    25 9
    بیمارستان سینا در تهران توسط شخص ناصرالدین شاه ساخته شد.. هزاران خدمت دیگه هم انجام شده که گفتنش فایده نداره... چون فحاشان فقط فحاشی بلدند...
    • دانشجو IR ۰۰:۵۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      14 22
      اینکه قاجار و با هخامنشیان مقایسه میکنی از مفلوکی عقلته ، هخامنشیان موسس اولین حکومت قدرتمند ایرانه که ۵۰۰ سال حکومت مقتدرانه کردند و قرار هم‌نبوده که هیچ حکومتی تا ابد حکمرانی کنه ، قاجارهم تونست در یه قرن به اندازه هزار سال ایران رو به فلاکت بندازه
  • IR ۲۳:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
    25 17
    زمان هخامنشیان ایران به اشغال یونان درآمد.. چرا به هخامنشیان فحاشی نمی کنید
    • ایرانی IR ۰۰:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      26 13
      چون هخامنشیان بیش از نصف جهان را در اختیار داشتند و شاهانی همچنین کوروش بزرگ کمبوجیه داریوش بزرگ خشایار شاه اردشیر اول دارند که باعث افتخار ایران و ایرانی هستند حالا آخرش اختلاف داشتند به عرضه شدند در کشور شورش شد که کشور رو اشغال کرد البته بیچاره داریوش سوم تا سر حد مرگ جنگید و شهید شد ولی قاجار همشون بی عرضه عیاش متکبر بودن کسایی همچنین میرزا فرآهانی و امیر کبیر که می‌خواستند کشور رو درست کردن کشتن فقط آغا محمدخان تونست مثل نادرشاه بخش های از دست رفته ایران رو برگردوند البته خیلی بی رحم بود ولی اون بخش ها رو دوباره فرزندان اش برباد دادند .
    • ایرانی IR ۰۰:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      19 7
      مثلا زمانی که ناصر کربلا بوده برای زیارت و سیاحت چند میلیون از مردم بخاطر خشکسالی تلف شدن و قراردادهای که قسمتهای زیادی از خاک ایران جدا کرد و امثالهم از خدمتت قاجاره که گفتنش فایده نداره
    • ناشناس IR ۰۱:۴۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      21 14
      چندتا کتاب راجع به قاجارخوندید؟؟!!اگرخونده بودیدبیشترازمافحش میدادید،اینکه عباس میرزا رانگذاشتن پیروز بشه اینکه توحرمسراهاشون چه غلطی میکردن واینکه امیرکبیرراچطوری کشتن همه ایناروبخون بعدخودت بدتر فحش میدی
    • Mohammad TR ۰۱:۴۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      2 7
      درود بر شما گل گفتی خوب از پسش اومدی تاریخ رو باید خوند ای آدم نه این که مزخرف بگی آقا محمد خان اصلا ترکمن بود
    • CA ۰۷:۵۸ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      4 1
      باشه بهش میگم!!!!!
  • ایرانی IR ۰۰:۴۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    21 15
    ۵۰ سال عیاشی و ۸۵ زن ، علاقه به سفر و چرند نوشتن که کودک ۷ ساله بهتر وصف میکنه ، مردم فلک زده توان سفر نداشتن و نه کتابی هم بوده نه شاه لایقی که به سواد مردم اهمیت بده که از دیدن شتر و کالسکه تعجب کنن و شاه حیرت کنه ، تمام نوسته هاش رفتیم و به نهار افتادیم ، قاجار ننگین ترین و خائن ترین
    • قرن IR ۱۰:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
      8 17
      ببین در شرع هم محدودیتی برای تعداد زن قرارداده نشده است چرا بی منطق حرف میزنید ....خودتم بودی بجای اون مطمئنا اینکارارو میکردی......
  • IR ۰۱:۱۵ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    23 17
    لعنت برسلسه فاسد قاحار که جز عیاشی زنبارگی هرزگی هیچ نداشتن! ازهمه هم کثافت تر همین ناصر العیاش!!
  • US ۰۳:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    24 18
    جاده چالوس زمان مرحوم ناصرالدین شاه شهید به دست مهندسان اتریشی ساخته شده... ولی به دروغ میگن زمان رضا پالان ساخته شده..مثل هزاران خدمت دیگه... ..
  • رها IR ۰۷:۵۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    9 6
    عالی بود.
  • IR ۰۸:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    16 21
    بد ترین خیانت ها را به مردم ایران و خاک ایران سلسه قاجار کرد. اینقدر از این سلسله ننگین با آب و تاب خاطره تعریف نکنید. معلوم نیست چه سیاست کثیفی پشت این کار هست
  • حدیثه IR ۰۹:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    15 16
    نمی دونم چه طوری هست که از سلسله هخامنشی اشکانی سامانی آل بویه که این همه خوب بودند فیلم ساخته نمی شوند و حرف زدن درباره اش جرمه چون یه عده معتقدند تاریخ ایران باستان دشمن شونه😏ولی همه اش درباره سلسله منحوس قاجار فیلم می سازند و درباره تاریخ شون می نویسند البته درسته که آدم باید تاریخ خودش را بدونه و قاجار ها هم جزو تاریخ این کشور هستند ولی خب این هم معمایی است
  • IR ۰۹:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    8 26
    خیلی زیبا و روان خانم ورشو ممنون از زحمات شما و اما قاجار؟ ابتدای سلسله قاجار شاهان کاردان و خوب بودن و انتهاش خیلی خیلی بد. همینقدر کافیه!
  • IR ۱۱:۲۵ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    9 2
    مطالب بسیار جالبی بود تشکر از نگارنده.اما من در مورد زمان سفر شاه به ساری خواستم بگم او در اواخر فروردین واوایل اردیبهشت به ساری پایتخت بهار نارنج رسید اگه الانم دقت کنید هنور بهار نارنج رو درخته.صرف نظر از خدمات ویا تخریب های شاهان قاجاری .ادبیات وقلم نوسیندگی خوبی داشته .
  • حمید IR ۱۲:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    10 10
    چرا ننوشته که هر جا می‌رفته هر دختر نجیب و زیبارو به زور به عقد خود و به حرمسرا می‌برده.. درست زمانی که در دنیا همه به دنبال علم بودن۰
  • IR ۱۳:۴۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
    15 12
    سینه چاک قاجار نداشتیم که دیگه خدا رو شکر جدیدا داریم